Celebrity-bait

Ook wel: bitcoinfraude of celebbait

Celebrity-bait is een vorm van misleiding waarbij namen en foto’s van bekende personen worden misbruikt in online advertenties. Doel van de frauduleuze advertenties is over het algemeen om mensen zich te laten aanmelden voor een malafide dienst of op andere wijze onder valse voorwendselen geld afhandig te maken.

Bij celebrity-bait maken oplichters gebruik van de autoriteit van bekende sterren om mensen om de tuin te leiden. Zonder hiervoor toestemming te hebben gegeven worden namen en foto’s gebruikt om producten en diensten aan te prijzen. Vaak worden door middel van verzonnen succesverhalen verwachtingen voorgespiegeld, zoals rendement op een bepaalde investering, die nooit waar worden gemaakt. De investering bestaat niet of blijkt niet te verzilveren of niets waard.

Bekende slachtoffers van bitcoinfraude

Slachtoffers van celebritybait zijn zowel de mensen die zich door de nepreclames laten misleiden, en daarmee geld verliezen, als de bekende personen, wiens goede naam wordt misbruikt en beschadigd.

Een bekend voorbeeld van celebrity-bait zijn de reclames op onder meer Facebook en in ongevraagde e-mails die oproepen om te investeren in bitcoins en andere virtuele munteenheden. Een groot aantal bekende Nederlanders, waaronder John de Mol, Alexander Klöpping, Matthijs van Nieuwkerk, Waylon, Duncan Laurence en Jort Kelder, zijn hiervan het slachtoffer geworden. Ondanks juridische druk, waaronder rechtszaken, kost het sociale netwerken als Facebook grote moeite om advertenties van bitcoinfraudeurs te weren of zelfs na plaatsing te verwijderen.

Hoe werkt celebrity-bait?

Om goedgelovige lezers over te halen om door te klikken wordt in de reclame-uitingen een bepaalde spanning opgebouwd. Bijvoorbeeld dat de bekende persoon zijn geheim over een succesvolle belegging verklapt. Bij celebrity-bait zoals bitcoinfraude wint het verlangen om te profiteren van iemands gehieme investeringstips het van het vermogen om te beoordelen of een advertentie en aanbod wel authentiek is. Om de advertenties overtuigender te maken worden ze veelal voorzien van de namen en logo’s van nieuwswebsites, kranten en televisieprogramma’s. De inzet van fictieve persberichten en nagemaakte nieuwssites kan tevens worden aangeduid als een vorm van nepnieuws.

Ook in het buitenland doet het fenomeen zich voor. Over het algemeen gebruiken de oplichters lokale beroemdheden waarvan bekend is dat ze veel geld bezitten en aannemelijk is dat ze hiermee regelmatig beleggen en investeringen doen. Daarnaast blijkt ook de inzet van populaire entertainers, zoals zangers en komieken, lucratief. Ondernemers als Elon Musk, Bill Gates en Richard Branson worden ook internationaal ingezet in nepreclames.

De oplichters achter bitcoinfraude maken voor het plaatsen van hun bitcoinadvertenties veelal gebruik van tussenpersonen en bedrijven die deze campagnes daadwerkelijk opzetten. Veel criminelen die zich verrijken met celebrity-bait zijn naar verluid afkomstig uit Oost-Europese landen.